Heat Stroke

อ.นพ.วนกร รัตนวงษ์

Heat Stroke จัดเป็นภาวะที่รุนแรงทางการแพทย์ภาวะหนึ่ง เป็นผลมาจากปัญหาการขจัดความร้อนของร่างกายนั้นเสียไป ส่งผลให้ระบบต่างๆของร่างกายเริ่มทำงานผิดปกติและอาจส่งผลให้เสียชีวิตได้ ภาวะนี้พบมากในฤดูร้อนโดยเฉพาะในสถานที่ที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวกและมักเกิดกับผู้สูงอายุเป็นหลัก แต่อย่างไรก็ตามประชากรกลุ่มอื่นๆก็มีความเสี่ยงเช่นกัน เช่น ผู้มีโรคประจำตัว ทหารเกณฑ์ที่ต้องฝึกกลางแดด หรือ ผู้ที่ต้องทำงานกลางแจ้ง

อาการที่ชวนสงสัย

โรคนี้มักจะประกอบไปด้วยอาการดังต่อไปนี้

1. 1. อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 40ºc
   2. มีภาวะทางระบบประสาทผิดปกติไป เช่น เป็นลม กระวนกระวาย ประสาทหลอน ปวดศีรษะ เดินเซ หมดสติ หรือชัก
   3. ไม่มีเหงื่อ (โดยในช่วงแรกอาจมีเหงื่อออกมากได้)

การรักษาเบื้องต้น

1. 1. ย้ายผู้ป่วยออกจากบริเวณที่มีอากาศร้อนทันที
   2. ถอดเสื้อผ้าออกให้หมด
   3. ให้ผู้ป่วยนอนยกขาสูง
   4. ให้ประคบน้ำแข็งหรือผ้าเย็นตามซอกคอ ข้อพับ รักแร้ ขาหนีบ เพื่อลดอุณหภูมิร่างกายให้มากที่สุด
   5. รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
      **ห้ามให้ผู้ป่วยที่หมดสติดื่มน้ำเด็ดขาดเพราะอาจทำให้สำลักน้ำได้

การป้องกัน

1. 1. หลีกเลี่ยงสถานที่ที่ร้อนและอากาศถ่ายเทไม่สะดวก รวมถึงวางแผนการเดินทางหรือออกไปทำกิจกรรมด้านนอกในช่วงที่อากาศเย็น
   2. ดื่มน้ำมากๆ หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลและเครื่องดื่มชูกำลัง
   3. ใส่เสื้อหลวมๆ
   4. ระวังผลข้างเคียงจากยาบางชนิด

อ้างอิง

1.  Alan N. Peiris. Heat Stroke. JAMA 2017; ;318(24):2503. doi:10.1001/jama.2017.18780
2. Paul Cleland MD. Conn’s Current Therapy 2019. USA: Elsevier Inc; 2019.